19.03.2024, Siyshembi

Turizm potencialı

    Qaraqalpaqstan Respublikasınıń turizm potencialı


    Búgúngi kúnde Qaraqalpaqstan Respublikası házirgi dáwir menen áyyemgi ótmishti baylanıstırıp turatuǵın janlı baylanıs obekti bolıp tabıladı. Bunıń ayqın dálili sıpatında usı úlkeden 131 arxeologiyalıq izleniwler nátiyjesinde tabılǵan obektlerdi,  25 arxitekturalıq obektlerin,  89 monumental kórkem óner esteliklerin hám 40 qa shamalas dıqqatqa ılayıqlı orınlardı keltıriw múmkin.


    Házirgi waqıtta Qaraqalpaqstan Respublikasında 40 tan aslam turistlik shólkem jumıs alıp barmaqta, Bul Qaraqalpaqstan Respublikası turistlik potencialınıń qanshelli dárejede joqarı ekenligin kórsetedi. Respublikada jaylasqan derlik 18 ásirlik tariyxtan saza beretuǵın Ayazqala-1,  Ayazqala-2 hám Ayazqala-3 tariyxıy-mádeniy estelik orınları óz arxitekturasın jaqsı saqlap qalǵan hám biziń eramızǵa shekemgi IV ásirge tiyisli bolǵan Topıraq qala hám Sultan Uvaysbaba,  Keshirmes ata hám Dawıt ata sıyaqlı ziyarat orınları turistler sanınıń artıwında óz úleslerın qosıp kelmekte.


    Bir waqıtları kólemi boyınsha 4-orında turatuǵın,  házirde sheginiwdi dawam etip atırǵan Aral teńizine sayahatlar shólkemlestirilip kelinbekte. Búl sayahat dawamında siz Aral teńizine jol saylamaytuǵın avto mashinalar menen sayaxat etiwiniz,  teńiz suwında shomılıw hám Aral teńizi boylarında ashılǵan turistlik komplekslerde dem alıw sıyaqlı xizmetler firmalar tárepinen jolǵa qoyılǵan hám turistlerdiń itibarın ózine tartıp kelmekde.  


    Aral teńizin ózinde sáwlelendiretuǵın Moynaq úlketanıw muzeyi menen Aral teńiziniń tasqın suwlarında júzip,  házirgi waqıtta bizge tek ǵana teńız haqqında sóylewshi «Kemeler qábiristanı» sıyaqlı kóplegen dıqqatqa ılayıqlı orınlar shet elli turistlerdi ózine tartıp kelmekte.


    Qaraqalpaqstan Respublikasına sapar etken hár bir turist I.V.Savickiy atındaǵı Qaraqalpaq mámleketlik kórkem óner muzeyine kirip,  álbette,  ol jerdegi biybaha eksponatlardı tamasha etip ketiwi dástúrge aylanǵan. Muzeyde xalıq ámeliy kórkem óneri,  áyyemgi hám orta ásirler Xorezm kórkem óneri,  1920-1930-jıllardaǵı ózbek hám russ úwretlew kórkem óneri,  qaraqalpaq zamanagóy súwretlew hám músinshilik óneri,  ilimiy-aǵartıwshılıq bólimler,  1920-1930-jıllarda dóretilgen zergerlik,  aǵash oymashılıq ónerleri,  toqımashılıq hám milliy kiyimler sıyaqlı 90 mıńnan aslam eksponatlar házirde turistlerdiń tiykarǵı dıqqat orayında bolıp tabıladı.


    Áyyemgi kárwan saraylardıń ornın iyelep kiyatırǵan miymanxanalarǵa da házirgi kúnde talap oǵada joqarı. Áynewaqıtta Qaraqalpaqstan Respublikasında 30 ǵa shamalas miymanxanalar hám miyman úyler bolıp,  olar tárepinen jergılikli hám elimizge kelgen shet elli turistlerge zamanagóy hám sapalı xızmet kórsetilip kelinbekte. Bırǵana 2018-jıldıń II sheregine bolsa usı miymanxanalarımızda 7561 turistlerge xızmet kórsetilgen bolıp,  olardan 942 sın shet elli turistlerdi quraydı. Usı kórsetkishtiń ózi-aq Qaraqalpaqstan Respublikasında turizm potencialınıń qanshelli joqarı ekeninen dárek beredı.

    Transport tarawına názer awdaratuǵın bolsaq,  aldınǵı waqıtlarda turistler mánzilge jetkenshe birneshe aylap waqıt jumsaǵan bolsa,  al  búgıngıkúndebulwaqıttekǵanabırneshesaattıquraydı. Sebebı,  házirgi dáwirdegi turistlik firmalar arnawlı avtobus hám mikroavtobuslar menen támiyinlengen. Aral teńizine sayaxat shólkemlestiriwde usı turistlik firmalar jol tańlamaytuǵın transportlardan paydalanıp kelmekte.

    Qaraqalpaqstan Respublikası tek tariyxıy hám ápsanawiy qalaları menen ǵana emes,  al onda ekoturizm de rawajlanbaqta. Házirgi waqıtta Qaraqalpaqstan Respublikasında11 mıń 568 gektar qorıqxana zonası bolıp,  usı qorıqxanalarda 826 bas Buxara suwını,  suw basseynlerinde bolsa 43 túrdegi balıqlar,  jer bawırlawshılardıń 11 túri,  túlki,  saǵal sıyaqlı 10 nan aslam haywan túrleri bar. Ellikqala rayonı Nawayı awılı «Bostan-straus» fermer xojalıǵında túye quslar,  Ellikqala rayonı orayında-ǵı ÁmirTemur botanika baǵında dúnyanıń hár qıylı regionlarında ósetuǵın 200 túp terek,  200 ge shamalas putalar hám 80 nen aslam hár qıylı reń-báreń gúller ósirilmekte.